Jakie buty w góry?

Przy zakupie butów w góry (i nie tylko) dobrze jest pamiętać o kilku rzeczach:

I. ROZMIAR
Kupując za małe buty narażamy się na zniekształcenia stóp i trudności w chodzeniu. W za dużych butach stopa będzie się ruszała, co może spowodować bolesne obtarcia.
Za małe buty to porażka – nigdzie daleko się w nich nie dojdzie. Za duże buty to pół biedy, aby to skorygować wystarczą grube skarpetki, ewentualnie dodatkowa wkładka – dlatego zamiast na styk to lepiej kupić buty o nr. większe
Kupując buty zalecane jest zrobić to po południu lub wieczorem, gdy nogi są zmęczone i opuchnięte po całym dniu – rozmiar stopy może się nieznacznie zwiększyć.
Takim najprostszym testem przy zakupie (but zasznurowany, ubrane grube skarpetki) jest stuknięcie kilka razy w podłogę czubkiem buta. Można też, jak jest możliwość, schodzić w dół (schody, jakaś pochylnia) mocno hamując – jak palce nie będą boleć buty powinny być dobre.

II. TYP BUTA
Jeszcze do niedawna nie było dylematu – w góry szło się w skórzanych pionierkach z grubymi skarpetami. I tak wszyscy przez cały rok, do tej pory co niektórzy starsi turyści w ten sposób się noszą.
Na szczęście (lub nie) czasy się zmieniły i wybór jest ogromny: każdy but ma super technologie, cechy, zalety – taki natłok informacji to dla przeciętnego człowieka za dużo. Pozostaje pytanie co z tym fantem zrobić?
Przede wszystkim to nie ma butów uniwersalnych na każde góry i każdą pogodę. Nie ma butów ciepłych i zimnych jednocześnie, tak samo twardość – albo jest miękki albo sztywny.
Dlatego najlepiej sprecyzować przed zakupem w jakie góry będziemy chodzić i czy będą to kilkugodzinne „spacery” czy kilkudniowe wyprawy – i pod tym kątem szukać butów.

Podział butów ze względu na zastosowanie:

Hiking – lekkie buty na dobrze utrzymane szlaki i łatwy teren, właściwie to dobrze są przystosowane do turystyki nizinnej i w teren pagórkowaty. Buty łatwo przystosowują się do stopy, raczej nie wymagają rozchodzenia. Cholewa do kostki lub do 3/4 kostki. Duża oddychalność i przewiewność, natomiast but nie zabezpiecza kostki przed skręceniem w takim stopniu jak buty wyższych klas. Ze względu na swoją budowę idealne na lato.

Hiking / Trekking / Explore – przeznaczone na szlaki i w teren. Znakomicie nadają się do gór typu Beskidzkiego. Dobrze sprawują sie podczas długich, kilkudniowych wędrówek. Ze względu na większą twardość dobrze je po zakupie rozchodzić. Cholewa zazwyczaj do 3/4 kostki. Mniejsza elastyczność zapewnia lepsze trzymanie kostki. Buty dosyć przewiewne, podeszwy elastyczniejsze od butów z wyższych klas, często dla wygody stosowane są wkładki amortyzujące.

Backpacking / Alpine – buty przeznaczone na wysokie góry i trudny teren. Zaawansowane technologicznie podeszwy i różnego rodzaju usztywnienia wewnętrzne zapewniają odpowiednią stabilizację i odporność na skręcenia. Buty z tej serii są bardzo trwałe – uszyte z grubej skóry często wzmacnianej gumowymi otokami. Minimalna ilość przeszyć i użyte materiały zapewniają mocną wodoszczelność, ale buty są słabiej oddychające i cięższe. Podwyższona waga, sztywność cholewy i podeszwy powodują, że buty trzeba dobrze rozchodzić i przyzwyczaić się do nich przed pierwszą wyprawą. Do butów typu Alpine można doczepiać raki.

Mountaineering – specjalistyczne buty pomyślane o wspinaczkach na ośmiotysięczniki.

Pozostaje jeszcze kwestia membrany. Tak czy nie? – zdecydowanie tak, ale trzeba pamiętać że:
membrana ma za zadanie odprowadzać wilgoć na zewnątrz i nie wpuszczać jej do środka. Teoretycznie stopa jest sucha. W praktyce to stopa poci się bardziej niż but jest w stanie odprowadzić na zewnątrz – efektem tego jest wilgoć w bucie. Natomiast membrana sprawdza się doskonale pod tym względem że nie puszcza wody do środka buta, a nic nie irytuje człowieka bardziej niż przemoczone buty.